BOZKIR İL OLUYOR

Bu yazımız Bozkır Vilayeti (1) başlıklı yazımızın devamıdır. Aslında bu yazımızın başlığı da Bozkır Vilayeti olacaktı ve (2) sıra numarasını alacaktı. Ama Bozkır’ın il olması ile ilgili böyle bir yazıya ilgileri çekebilmek, geçmişte zamanlarını, paralarını ve fikri enerjilerini bu konuya vermiş Büyüklerimize vefa borcumuzu ödeyebilmek ve klişeleşmiş ifadeyle taşın altına herkesin elini sokabilmesi adına bu yazımızın başlığını “Bozkır İl Oluyor” şeklinde koymayı uygun buldum.

Bozkır’ın il olması hususundaki ısrarım, çok önemli bir temenninin yazı ile terennümünden ibarettir.  Bozkır’ın il olması, bütün Bozkırlıların olduğu gibi elbette benim de gönlümde yatan aslandır. Ancak, Bozkır’ın il olabilmesi tek başına benim yapabileceğim bir şey olmadığı gibi, bu yazdığım yazı ile de olabilecek şey değildir. Benim amacım; üzeri küllenmiş olan köze bir nefes olabilmek, tek olan nefeslerin buluşmasına vesile olarak “Bozkır Nefes” olabilmektir.   

Aslında Bozkır’ın il olması için yapılacaklar açık seçik bellidir. Bu yapılacakları ilerleyen satırlara bırakıp, tekrar geçmişe dönerek Bozkır’ın illik safahatındaki en önemli hususu hatırlayalım.   

Bozkırlılar Vakfı’nın hatıralarımızdaki ışığı Bozkır Gündem Dergisi’nin 1994 yılı Mart ayında yayınlanan 28. Sayısında hemşehrimiz Kozağaçlı Abdullah Söylemez aynen şunları yazmıştı;

“17.1.1994 günü, Bozkır'ın il ol­ması için Bozkır’ın merkezinde yapı­lan mitingden sonra: şimdi de Konya-Bozkır milletvekili Servet Turgut ve arkadaşları, T.B.M.M. Başkanlı­ğına bir dilekçe vererek, Bozkır adı altında Bozkır’ın il olmasını ve buna bağlı 4 ilçe olmasını istediklerini bil­dirdiler.

Bozkır ismi ile bir il ve buna bağlı dört ilçe kurulmasına dair ka­nun teklifi şunlardan oluşmaktadır:

MADDE I- Konya iline bağlı BOZKIR ilçe merkez olmak üzere ve buna bağlı, Ahırlı, Hadim, Taşkent, Yalıhüyük ilçelerinin ve beldelerin il­çe yapılarak ilçelere bağlı belde ve köyler bağlanmak üzere Bozkır adı ile bir il kurulmuştur.

GEÇİCİ MADDE I- Bu kanuna göre kurulan BOZKIR İli ve ilçelerin­de merkezi idarenin oluşturacağı teşkilata ait kadroları kanunun yü­rürlüğe girişinden itibaren geçecek 30 günlük süre içerisinde ihdas et­meye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

GEÇİCİ MADDE 2- Bu kanunla kurulan ilde ve ilçelerde merkezi idarenin oluşturacağı teşkilat ile bü­tün atama işlemleri kanunun yürür­lüğe girişinden itibaren 60 günlük süre içerisinde tamamlanır.

Bu süre içerisinde yeni kurulan BOZKIR ilinde ve bu ile bağlanan il­çelerde merkezi ve mahalli İdarele­re alt her türlü iş ve işlemlerle idari ve adil davalar ve bunlara alt bütün iş ve işlemler hail hazır bağlılık du­rumuna göre yürütülür.

GEÇİCİ MADDE 3- Bu kanunla kurulan ilin özel idarelerinin genel meclisi bu ile bağlanan ilçelerin mevcut genel meclis üyelerinden teşekkül eder.

MADDE 2- Bu kanun yayımı ta­rihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3- Bu kanun hükümle­rini Bakanlar Kurulu yürütür.

GEREKÇE

Fiziki mekândaki idari bölünme­lerin, zaman içinde değişen şartlar sonucu yepyeni organizasyonlara yol açtığının çarpıcı örneklerini ulus­lararası düzeyde görmekteyiz. Aynı kural ülkelerin içinde de geçerliliğini sürdürmektedir. Ülkemizde de son yıllarda il ve ilçe düzeyinde idari sı­nırların, yerleşmelerin statülerinin değiştiğine tanık olmaktayız. Deği­şen bölgesel ilişkiler yeni idari yapı­lanmaları kaçınılmaz ve mecburi kıl­maktadır.

Bu bakımdan; BOZKIR ilçesinin birleşme talebinde bulunan, Hadim, Taşkent, Ahırlı ve Yalıhüyük ilçele­riyle birlikte İL olma potansiyeline sahip olduğu kanaatindeyiz. Bu te­zin doğru, olup olmadığına karar ve­rebilmek için söz konusu ilçelerin birbirleriyle ilişkilerini; ekonomik, sosyal ve doğal özelliklerini incele­mek gereklidir.

COĞRAFİ KONUMU

BOZKIR İlçe merkezi, Konya'nın güneyinde yer alan tarihi yerleşim birimlerimizdendir. Bağlı bulunduğu Konya ve ilçelerinden, Hadim, Taş­kent, Seydişehir ve Beyşehir ile bir­likte, farklı bir coğrafi konum arz etmektedir. Akdeniz kıyılarına uzanan konumu ile ve bu bölgenin iklimine yakın olmasıyla sulu tarım için daha elverişli bir merkezimizdir.

ULAŞIM:

Tamamlanmak üzere olan Ankara-Konya-Antalya devlet karayolu buradan geçmektedir. Yolun ta­mamlanmasıyla birlikte BOZKIR, İç Anadolu'yu Akdeniz'e bağlayan yol üzerindeki en önemli merkezlerden birisi olacaktır. Mevcut karayolları ile Konya, Seydişehir, Beyşehir, Ha­dim ve Taşkent ilçeleriyle iyi bir ula­şım ağı mevcuttur.

TARIM VE HAYVANCILIK

Mevcut ormanları, dağlardan inen akarsuların sağladığı imkânlarla iyi bir tarım ve meyvecilik merkezi­dir. Tarım ürünlerinin yanı sıra orman ürünlerinin de sağlıklı bir şekilde kullanılması temin edilirse, önemli bir yatırım merkezi olabilecek kapa­sitededir.

Ayrıca bölgenin doğal yapısının sağladığı imkânlarla yapılan hayvancılık bölgenin ihtiyacını fazlasıyla karşılayacak kapasitededir.

NÜFUS VE YÜZÖLÇÜMÜ:

BOZKIR ve çevresi topografik yapısı ile yerleşim için çok uygun­dur. Yerleşime uygunluğundan do­layı göç olgusu, ülkemizin diğer yö­relerine oranla daha az yaşanmakta­dır. Topografi yapının uygunluğu­nun tarım ve hayvancılık açısından sağladığı imkânlar, bölge insanını toprağına bağlamaktadır.

BOZKIR ilçesinin nüfusu, 1990 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre. 54.653’dür. 1.949 kilometre­karedir. Bu alanın yaklaşık yarısı or­man arazisidir. Diğer kısımları ise her türlü yerleşim ve ekonomik fa­aliyetler İçin uygundur.

BOZKIR ilçesinin nüfusunun dı­şında, Hadim, Taşkent, Ahırlı ve Yalıhüyük ile birlikte toplam nüfus 135.949’dur.

TURİZM:

BOZKIR ve çevresindeki ilçeler, Konya'ya bağlı olması itibariyle tu­rizm açısından ele alınmamış yöre­lerdir. Hâlbuki topografik yapısı iti­bariyle Bozkır ve çevre ilçeler av turizmiyle ülkemize iç ve dış turizmde büyük katkı sağlayacak bir potansi­yele sahiptir.

Bozkır'ın il olmasıyla beraber bu potansiyel, yapılacak yatırımlarla harekete geçirilebilir.

SONUÇ:

BOZKIR ilçesinin birleşme talebinde bulunan, Hadim, Taşkent, Ahırlı ve Yalıhü­yük ilçeleriyle birlikte İL olma potansiyeline sahip olduğu kanaatindeyiz. Bu tezin doğru olup olmadığı­na karar verebilmek için söz konusu ilçelerin birbir­leriyle ilişkilerini; ekono­mik, sosyal ve doğal özel­liklerini incelemek gerekli­dir.

Yukarıda ortak özelliklerini açık­ladığımız BOZKIR, Hadim, Taşkent, Ahırlı ve Yalıhüyük sosyal, ekono­mik ve mekânsal itibariyle organik bir bütünlük arz etmektedir. Bölge­nin doğal yapısı, kendisine bağlan­ması düşünülen İlçe ve beldeleri BOZKIR’ın hinderlantı olmaya zorla­mıştır.

İdari bölünmeler, yerleşmelerin mekânsal dağılımıyla, bu yerleşme­lerin aralarındaki ilişkilerle uyumlu olduğu ölçüde de başarılı olurlar. Amaç yerleşmelerin maksimum fay­da sağlayacağı, gelişmeyi hızlandı­racak bir organizasyonunu gerçek­leştirmektir.

Konya ile Antalya arasında önemli bir alt merkez durumunda olan BOZKIR hindarlandında yer alan ve birleşmek İsteyen İlçe ve beldelerin mevcut gelişmesi ve po­tansiyeli dikkate alınarak il statüsü­ne girdiği takdirde çok daha hızlı gelişecek bir bölge olacaktır.

Bölgenin il olması halinde şehir merkezinin toplam nüfusu 65.000 civarında olacaktır, kendisine bağla­nacak ilçe ve beldelerle birlikte nü­fus 140.000’e ulaşacaktır. Adı ge­çen ilçeler, bu ilçelerin belde ve köyleri şimdiden Bozkır merkezinin fiili parçaları konumundadır.

Öneriler bu yeni idari yapılan­ma, mevcut sosyo-ekonomik bütünlüğün tescil edilmesi anlamını taşıyacaktır. Bu önerinin gerçekleş­mesi ile bölgede yaşayan halkın özlemleri ve demokratik talepleri cevaplanmış olacak; bölgenin mev­cut potansiyeli daha verimli bir hale getirilecek; ülke ekonomisine daha büyük zenginlikler sunulmasına imkân vereceği düşüncesindeyiz.

İl statüsüne geçmeyi bir prestij meselesi olarak değil; sosyal ve ekonomik planlamanın temel bir meselesi olarak görmekteyiz.”

T.B.M.M. Başkanlığına verilen bu kanun teklifinden sonra Servet Turgut bir basın toplantısı yapmıştır. Turgut toplantıda: “Son yıllarda ilçe ve il düzeyinde İdari sınırların, yer­leşmelerin statülerin değiştiğine tanık olmaktayız. Değişen bölgesel ilişkiler yeni idari yapıları kaçınılmaz kılmaktadır. Biz de bu bakımdan Bozkır ilçesi ve birleşme talebinde bulunan Taşkent, Hadim. Ahırlı ve Yalıhüyük il­çeleri İle beraber il olma potan­siyeline sahip olduğu kanaatin­deyiz.” dedi.

Servet Turgut konuşmasını: “Bu amaçla da, Bozkır'ın il yapılması İle ilgili kanun teklifimizi T.B.M.M. Başkan­lığına sunmuş bulunmaktayız. Kısa zamanda işleme konulması ve teklifimizin genel kurul önüne getiril­mesi büyük dileğimizdir.” diyerek tamamladı.

Bozkır’ın il olması için geçmişte yapılanları anlatarak bugünümüze kadar gelmiş durumdayız. Buradan itibaren bu konu ile ilgili günümüzde yapılabilecekleri yazımızın devamı olacak üçüncü bölümde anlatmaya çalışacağım.

Saygılarımla.  

Ali Ulvi ÜLKER 
auulker@gmail.com