Ahhh O Baybağan Patatesi

Bundan sanrım 50 sene kadar önce idi beklide biraz daha fazla olabilir. O yıllarda Konya ve civarında en verimli en lezzetli Anadolu köylüsüne en uygun bir ekecekti Baybağan patates tohumu. Ektinizde yetiştirip Konya mızda satışa sundunuz mu alıcı sorardı nerenin patates? Gilisranın bostanı veya bir başka kırsal dağ köyünün isimi söylenirdi. Ya anası yani tohumu ırkı nedir? Gardaşım ırkını mırkını bilmem halis muhlis Baybağan petekisi (böyle derdi köylüler bazıları da gumpir derdi.) bu alırsan al almazsan başımı ağrıtma. Yani satıcı malından emin satılamayacak korkusu yok adı dillere destan bu güzel Bozkır ımızın Baybağan köyü patatesi ile ünlü. Yıllar ne çabuk geçti bilmem bu ün ve nam birden kayboldu buna bir başkaları sahip çıktı ve yok ödemiş yok inlice yok bolu patatesleri derken bu Baybağan patatesi unvan’ını yitirdi. Şimdi ise yok organik patates yok botsa patatesi yok Hatunsaray yok Eksila yok inlice derken her tarafın metaı ünleniverdi hadi şu inlice yi biliyoruz yıllardır Konya da ayrı bir yer edinmiş güzel bir yetiştirici diğerlerinden 50 -100 krş daha fazlaya satılıyor. Yemesi pişmesi lezzeti güzel ama bunu istismar edenlerde yok değil gidip bir başka yerden halden veya başka bir üreticiden alıp gelip pazarlarda çarşılarda inlice patatesi diye satışa sunuluyor. Geçenlerde bir kardeşimiz geldi yanıma büyük pazarlardan birinde. Şöyle gülüştürüyordu bu GDO yu konu etmişken. Burak kardaşlık evden patates ısmarladılar iki çuval al diye şöyle birkaç arkadaşa sordum gardaşım patatesiniz de fenni gübre var mı birçoğu yokkkk abi asla bütün hayvan gübresi organik gübre atarız dedi. Yahu organik ne dedim? Bilmem öyle deyyorlar diyordu. Onu bile bilmiyor adam ama aklın sıra adam kandırmayı iyi biliyor. Bir başkasına yanaştım önünde 10-12- çuval patates var ona sordum usulca gardaşım fenni var mı bu senin patateslerde? Olmaz mı ağabeyciğim olmaz mı yok diyenler hep yalan söyler vallana. Sağa bir şey deyimi? Deeee gardaşım, vallahi ağabey şimdi bizler bu gübreyi bir insan köküne atmayyoruz onunda zaten kökeninde var olmuş bizim atmamıza gerek yok, diğer her şeyimiz bütün ürünlerimiz gübreli gerisini sen bilin ister al istersen alma ağam dedi. Bende ağzını seveyim gardaşım hahh şöyle mert ol yahu bu mübareği nasıl olsa alacağız sen ver bana üç çuval patates dedim evden iki çuval ısmarlamışlardı hani gardaşlık. Ossun len Ismayıl adam doğru söyledi ya ona mükâfat olsun deyi bir çuval fazladan aldım anasını satayım deyiverdi. Çok hoşuma gitti sohbet. Derken çaylar üst üste geldi ocaktan o anda benimde aklıma 55 sen önceki köyde anamın ektiği patates geldi. Tarlalar güzden sürülüp hazırlanmış kışın açık hava oldukça hayvanların gübresi doldurulmuş tarlaya baharda bir daha bir daha sürülmüş tarla köpürüyor tohum at alacağını bol bol iste der gibi sahibine. Anacığım birkaç çeşit sebze ekti soğan karaca derken patateste ekecek amma tohum yok, yakınımızda bostan ekmekte olan bir komşu kadın anacığıma seslendi Meryem oğlanı gönder de birkaç patates arttı onları vereyim de boş yeriniz varsa ekiver dedi anam sevinçle beni gönderdi o elini öptüğüm komşu yengenin yanına. Nasıl göndermesin beklide ekemiyecek tohumda yok parada yok almaya Baybağana patates tohumu almak için gidenler oldu köyden ama biz ısmarlayamadık babam rahmetli İstanbul da hastanede yatıyor. Getirdim bir kabın içersinde tam 15 tek patates. Annam merhum çok akıllı bilge işini bilen bir çalışkan hanım hemen benim getirdiğim o patatesleri köklerini ayırarak her patatesi 3 e-5 e parçalayıp 40-50 kök tohum yaptı ve tarlanın bir başından bir başına iki sıra normal birer ara ile çukur açtı. Ve besmele çekerek her çukura birer parça patates koyup üzerlerini toprakla örttü. Bakımını nasıl yaptı pek hatırlamıyorum ama bostan bozum zamanında her açtığımız çukurdan yarım çuval patates oluyordu nasıl deyim patatesi eve merkeplerle çekmekten usandık yıldık. Bize o büyük boylu fazladan diye veren yengenin kocaman tarlasından bizim patatesin üçte biri kalkmadı desem doğrudur. O yenge geldi patatesleri sökerken ve nama şunu dedi aferin gız Meyrem Allah daha çok versin guzum Allah çocuklarının kısmetini bol verdi tabi seninde payın çok bunda çünkü emekte biter yamak diye anacığımı taltif ediyordu. Allah hepsine gani gani rahmet etsin. Nur içinde yatsınlar işte bir pazar çay ocağında dostlarla sohbet buydu. Sağlıcakla kalın hani o baybağan patatesleri hani o lezzet diyelim. Saygı ile